Bronşiol olarak adlandırılan küçük hava keseciklerinin enfeksiyonu sonucu ortaya çıkan iltihaplanma, keseciklerde daralmaya neden olur ve bunun sonucunda akciğer kapasitesi büyük oranda azalır. Sıklıkla iki yaş altı çocuklarda meydana gelen ve alt solunum yollarının en sık görülen rahatsızlığı olan bu olgu Akut Bronşit Hastalığı olarak tanımlanır. Sıklıkla viral patojenlerin yol açtığı bu hastalıktan yüzde 50 oranında Respiratuvar Sinsisyal Virüs (RSV) sorumludur.
Bronşit belirtileri nelerdir?
- Akut bronşit hastalığı genellikle üst solunum yolu enfeksiyonunu takiben ortaya çıkar ve hastalık varlığında gözlemlenen ilk belirtiler genellikle hapşırma ve burun akıntısı gibi üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları olur.
- Bronşiollerde gelişen enfeksiyonun artışıyla birlikte yüksek ateş ve iştahsızlık meydana gelebilir.
- Hastalığın ilerlemesi ile birlikte hava keseciklerinin dolması ve tıkanıklık oranının artması ile birlikte solunum sıkıntısı gözlenir.
- Solunum sıkıntısının artışı hastanın ani gelişen geçici öksürük krizleri yaşamasına neden olur.
- Hastalığın en belirgin klinik bulgularından bir diğeri hırıltı/hışırtı şeklinde duyulan solunum sesleridir.
Bronşit tanısı
Akut bronşit ve astım bronşit hastalıklarının klinik tablosu oldukça benzerdir ve bu durum karışıklığa yol açabilir. Özellikle ilk bronşit atağı sırasında bu ayrımı yapmak fazlasıyla zordur ancak devam eden ataklarda meydana gelen klinik bulgular ile birlikte tanılama işlemi kolaylaşır. Bu doğrultuda bronşit atağı öncesinde viral enfeksiyon bulgusunun olmaması, hışıltı epizotlarının sık tekrarlaması, ailede atopi veya astım öyküsünün varlığı hastalığın bronşit astım olduğunu destekleyecek kuvvetli belirtilerdir.
Bronşit tanısı konulduktan sonra hastalığın şiddetini belirlemek adına klinik derecelendirme yapılır. Bu işlemi yaparken hastanın bir dakika içindeki solunum sayısı, hışırtılı solunum sesi, retraksiyon (çekilme) varlığı ve mevcut genel durumdaki bozukluklar (huzursuzluk, iştahsızlık, bilinç bozukluğu vb.) göz önünde bulundurulur. Bronşit şiddeti değerlendirme tablosuna göre 1-3 puan arasında ölçülen hastalıklar hafif, 4-8 puan arası orta şiddetli, 9 puan ve üstü ise ağır bronşit hastalığı olarak tanımlanır. Ağır tablolar genellikle kronik bronşit olarak adlandırılan KOAH olgularında görülür.
Bronşit tedavisi nasıl yapılır?
Akut bronşit tedavisinde amaç, hastaya destekleyici bakım uygulamak ve semptomları azaltarak rahatsızlığı en alt düzeye indirmektir. Hastada oksijen yüzdesinin normale dönmesi ve solunum sıkıntısının giderilmesi için tedaviye bronkadilatatör (bronşlarda genişlemeye yol açan) ajanlarla başlanır. Bronkadilataör tedavi uygulamasına yanıt vermeyen, yineleyen solunum atakları olan ve ağır bronşit tablosu gözlenen hastalarda kortikosteroidlerin antienflamatuvar etkisinden yararlanılabilir. Hastaya uygulanan ilaç tedavisinin etkinliği düzenli aralıklarla değerlendirilmeli, dolayısıyla tüm tedavi uzman doktor tarafından planlanmalıdır.
Bronşite ne iyi gelir?
Medikal tedavilere ek olarak yapılacak evde bakım uygulamaları bronşit hastalığının semptomlarını kontrol altına alarak rahatlatıcı etki gösterebilir.
- Balgam problemi yaşayanlar için tuzlu su ile yapılan gargara son derece etkili uygulamalardan biridir. 1 bardak su ve 2 yemek kaşığı tuz ile hazırlanan karışımın düzenli aralıklarla uygulanması hem boğaz enfeksiyonunu yatıştırıcı etki gösterir hem de bu bölgedeki balgamın atılmasını sağlayarak hava yolunu rahatlatır.
- Kuru ve nemsiz ortam havası kişinin solunum sıkıntısını artırıcı etki gösterir. Doğal nemlendiriciler ile ortam atmosferi ideal oranda nemlendirilebilir.
- Akut bronşit hastalığı bronşiollerin ödem, mukus ve çeşitli hücresel kalıntılarla daralması sonucunda meydana gelir. Dolayısıyla ödemi kontrol altına almak ve mukus salınımını azaltmak için hastaların günde en az iki litre su tüketmesi gerekir.