Endometriozis, endometrial bez ve stromanın rahim boşluğu dışında bulunmasıdır. Lezyonlar tipik olarak pelvisde yerleşir, ancak bağırsak, diyafram ve plevral boşluk dahil olmak üzere birçok yerde ortaya çıkabilir.
Endometriozis yaygın ve habis olmayan bir süreç iken, ektopik endometrial doku ve sonuçta ortaya çıkan enflamasyon; dismenore (adet sancısı), disparoni (ağrılı cinsel ilişki), kronik pelvik ağrı ve kısırlığa neden olabilir. Belirtiler hafifden çok ağır tabloya kadar değişebilir.
Endometriozis, kadınları menarş öncesi, üreme çağı ve menopoz sonrası evrelerinde etkileyen östrojene bağımlı, iyi huylu, enflamatuar bir hastalıktır.
Pelvisde endometriozis lezyonları yüzeyel, peritoneal, yumurtalık (çikolata kisti) ve derin infiltre olarak kategorize edilebilir. Endometriozis implantları sıklıkla fibröz doku, kan ve kistler içerir.
Endometrioma (Çikolata Kisti):
Yumurtalık içindeki ektopik endometrial doku kanadığında oluşur ve over parankimi ile çevrili bir hematomla sonuçlanan kistik bir kitledir. Çikolata kisti olarak adlandırılabilecek yoğun, kahverengi sıvı içerir. Endometriomalar genellikle periton, yumurtalık kanalları ve bağırsak gibi çevreleyen yapılara yoğun şekilde yapışır.
Endometrioma tedavisinin hedefleri, semptomları (ağrı veya kitle) hafifletmek, adneksiyal kitleyle ilgili komlikasyonları önlemek, maligniteyi dışlamak, subfertiliteyi iyileştirmek ve yumurtalık fonksiyonunu korumaktır.
Derin İnfiltratif Endometriozis (DİE):
DİE, peritonun 5 mm den daha derininde yer alan solid bir endometriozis kitlesi olarak tanımlanır. DİE genellikle rektosigmoid kolon, mesane, üreter ve uterin bağları ve vajina gibi diğer pelvik fibromüsküler yapılarda bulunur.
Endometriozis Tedavisi:
Endometriozis ömür boyu sürecek bir yönetim planı gerektiren kronik bir hastalıktır. Tedavi planı kişiselleştirilerek yapılır; belirtilerin şiddeti, yaş, çocuk istemi gibi faktörler değerlendirilir.
- Hafif ve orta şiddette ağrısı olanlar için, NSAİ – steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar ve sürekli Oral Kontraseptifler
- GnRH analoğu
Laparoskopi: Tıbbi tedaviye yanıt vermeyen hastalara teşhis ve tedavi için laparoskopi önerilmektedir. Endometrial implantların, endometriomaların ve adezyonların eksizyonu operasyon sırasında yapılır.