İnsülin vücudumuzda pankreas salgı bezi tarafından sentezlenen, glikozu (kan şekerini) düşürmeye ve kan şekerinin dengede olmasını sağlayan bir hormondur. Dokularda insülin duyarlılığının azalması sonucu glikozun dokularda kullanımı ve glikojene (karbonhidratın vücuttaki depo formu) dönüşümü yetersiz hale gelir ve kanda insülin düzeyi artar. İnsülin düzeyindeki artışa rağmen yeterli etkinin görülmemesine İNSÜLİN DİRENCİ denir. Morbid obezlerde insülin direnci daha yüksektir. (%26)

İnsülin direncine neden olan durumlar:

  • Obezite (özellikle abdominal yani bel çevresindeki yağlanma)
  • İnsülin karşı çalışan hormonların artışı
  • Sigara
  • Yaşlılık
  • Yüksek yağlı besinlerin tüketimi
  • Serbest yağ asidi konsantrasyonunun artışı
  • Hiperglisemi

İnsülin direncinin sonuçları:

  • Tip 2 Diyabet
  • Kanda trigliserit seviyesinin artması (kan yağları)
  • Hipertansiyon
  • Bozulmuş fibrinoliz (damar içi pıhtılaşma)

İnsülin direncinin her yıl %2,14’ü Tip2 Diyabete dönüşür. Tip2 diyabette insülin fonksiyonu bozulmuştur ve insülin yetersizliği oluşur.

Tıbbi Beslenme Tedavisi

  • Tam tahıllar ve yeterli posa içeren besin tüketiminin artırılması vücut ağırlığı ile bağımsız olarak insülin duyarlılığını artırır. Ve insülin direnci ile başa çıkmada en büyük desteğimizdir.
  • Glisemik indeksi düşük, orta besinler tercih edilmelidir.
  • Örneğin; pirinç pilavı yerine bulgur tüketimi, kuru meyve yerine yaş meyve tüketimi gibi
  • Doymuş yağ asidi tüketimi azaltılmalıdır (tereyağı, et suları gibi).
  • Doymamış yağ tüketimi yani bitkisel yağ kullanımı sağlanmalıdır (Zeytinyağı, ceviz, fındık, kanola yağı, ayçiçek yağı gibi).
  • Alkol tüketimi sınırlandırılmalıdır.
  • Ara öğünlerle insülin salınımı kontrol altına alınmalıdır.
  • Taze meyve, sebzeler tercih etmeli. Öğünlerde sağlıklı beslenme tabağı modelini örnek almalısınız. (Bu modelden daha önce bahsetmiştim, tekrar değiniriz🌼)
  • Düzenli fiziksel aktivite sağlanmalı, haftada 5 gün en az 30 dk tempolu yürüyüş yapılmalıdır.
  • Bel çevresindeki yağlanma (organların etrafını sardığı için en tehlikeli bölgesel yağlanmadır) İnsülin direnci ile oldukça ilişkilidir. Bel çevresini azaltmak için de vücudun yağ yakımına yönelmesi sağlanmalıdır.
  • Vücudu yağ yakımına yönlendirmek için ise öğünlerde belirli protein, karbonhidrat, yağ oranları ile doğru enerji kısıtlaması yaparak yaşam tarzı değişikliği amaçlanmalı ve kişinin hayatı  boyunca sürdürebileceği beslenme planı hazırlamak en doğrusu olacaktır.

Ayrıca İnsülin direnci ile polikistik over sendromu (PCOS) beraber seyredebilir. Fazla kilolu olmasanız bile vücudunuzdaki yağ yüzdesi bizim için önemli olacaktır. (Bir sonraki konumuz polikistik over olabilir.)

İnsülin direnci olan bireylerde diyetisyen, kişiyi değerlendirip enerji ve yağ alımının azaltılmasını kapsayan ilk önce vücut ağırlığının %7’sinin kaybı sağlanacak şekilde yaşam tarzı değişiklikleri ile yapılandırılmış beslenme tedavisi uygular. Bu şekilde yapılan beslenme tedavisi ile davranış değişikliği planlanır ve direncin azaltılarak ortadan kalkması hedeflenir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir