Tiroid Hastalıkları (Guatr, vb.)
Guatr, tiroid bezinin anormal büyümüş
halidir. Tiroid, boyunda, âdemelmasının hemen altında bulunan kelebek şeklinde
bir bezdir.
Belirtileri genellikle;
– Tıraş veya makyaj sırasında özellikle belirgin olan, boynun dibinde
görünen bir şişlik
– Boğazın sıkıldığı hissi
– Öksürük
– Ses kısıklığı
– Yutma güçlüğü
– Nefes darlığıdır.
Tiroid bezi metabolizmayı düzenlemeye yardımcı iki ana hormon üretir; tiroksin
(T-4) ve triiyodotironin (T-3). Tiroit bezinde tiroid hormonunun yapımı
azalırsa, beyinde yer alan hipofiz bezinin tiroidi uyarıcı hormonunun (TSH)
salgılanması giderek artar ve bu hormon tiroid bezini büyüterek guatr meydana
gelmiş olur.
Bir dizi faktör de tiroid bezinin büyümesine neden olabilir. Bunlar;
– İyot eksikliği
– Graves hastalığı
– Hashimoto hastalığı
– Multinodular guatr
– Solitertiroid Nodülleri
– Tiroid kanseri
– Hamilelik
– Enfeksiyon
Guatr, herkeste görülebilir. Doğumsal olabileceği gibi sonradan da ortaya
çıkabilir ve 40 yaşından sonra daha yaygın görülür. Risk faktörleri arasında;
– İyot eksikliği
– Kadın olmak
– Yaş
– Aile öyküsü
– Hamilelik ve menopoz
– Bazı ilaçlar
– Radyasyona maruz kalma bulunmaktadır.
Küçük guatrlar estetik ve fiziksel sorunlara neden olmazken büyük guatrlar zor
nefes alma, yutkunma güçlüğü, ses kısıklığı ve öksürüğe sebep olabilir.
Doktorun boyun muayenesi sırasında büyümüş tiroid bezini elle hissedebileceği
gibi bazı tanısal testler de yapılması gerekebilir;
– Hormon Testi
– Antikor testi
– Ultrasonografi
– TiroidScan
– Biyopsi
Guatrın tedavisi, guatrın büyüklüğüne, belirti ve bulgularına, altta yatan
nedenlere göre değişmektedir. Doktorunuz tarafından aşağıdaki tedavi seçenekleri
önerilebilir:
– Gözlem: Guatr küçükse, herhangi bir soruna
neden olmuyorsa ve normal çalışıyorsa doktorunuz herhangi bir müdahale ya da
ilaç yerine sadece takip önerebilir.
– İlaç Tedavisi: Hipotiroidi varlığında
Levotiroksinletiroid hormonu replasmanı yapılabilir. Tiroid bezi iltihabı için
doktorunuz Aspirin ya da kortikosteroid ilaç önerebilir. Hipertiroidi
durumunda ise hormon seviyesinin normale dönmesini sağlayan ilaçlar
gerekebilir.
– Ameliyat: Nefse darlığına veya yutma
güçlüğüne sebep olan büyük bir guatr söz konusuysa ya da hipertiroidiye neden
olan nodüler guatr varsa, ameliyatla tiroid bezinin bir kısmı veya tamamı
alınabilir. Ayrıca tiroid kanserlerinin tedavisi kesinlikle cerrahidir.
Ameliyatla alınan tiroid bezinin miktarına göre değişmekle birlikte ameliyattan
sonra Levotiroksin(sentetik tiroid hormonu) kullanılması gerekebilir.
– Radyoaktif İyot: Bazı durumlarda, aşırı
aktif tiroid bezi büyümesi için radyoaktif iyot tedavisi kullanılabilir.
Radyoaktif iyot ağızdan alınır, kan dolaşımı yoluyla tiroid bezine ulaşır ve
tiroid hücrelerini tahrip eder. İşlem sonrasında, genellikle yaşam boyunca
sentetik tiroid hormonu olan Levotiroksin kullanılması gerekir.