Simetri hastalığı nedir?
Simetri hastalığı, çoğunlukla obsesif kompulsif bozukluk olmakla birlikte psikiyatrik hastalıklara bağlı olarak gelişen bir takıntı türüdür. Hastalar, hastalığın adından da anlaşılacağı üzere eşyaların simetrisi konusunda bir takıntıya sahiptir. Buna bağlı olarak çevrenin ve eşyaların tam anlamıyla düzenli olması, mükemmel şekilde görünmesi, doğru şekilde sıralanmış olması, aralıklı olarak yerleştirilmiş ise ortalanmış ve eşit aralıklarla dizilmiş olması gibi konularda takıntı boyutuna ulaşmış hassasiyete sahiptir. Çoğu hastada bu takıntılar yalnızca eşyalarla sınırlı kalmamış olup yazım hataları, harf eksiklikleri ve renk farklılıkları gibi pek çok alanda oluşabilir. Buna ek olarak simetri hastalığına sahip birey tarafından yerleştirilmiş olan eşyalara dokunulması, düzeninin değiştirilmesi ve müdahale edilmesi hastaya rahatsızlık verir. Dolayısıyla simetri hastalığı bir bakıma mükemmellik takıntısı olarak da adlandırılabilir. Bu durum hastanın günlük yaşamını olumsuz etkileyecek şekilde rahatsızlık hissi verebilir ve normal dışı davranışlar nedeniyle toplum tarafından kabullenilmesini güçleştirebilir. Tedavi için sağlık kuruluşlarının psikiyatri bölümlerine başvurulmalıdır.
Simetri hastalığı belirtileri nelerdir?
Simetri hastalığı, obsesif kompülsif bozukluğun bir parçası olduğundan bu hastalığa ait bazı belirtilerle bir arada görülür. Belirtiler bazı kişilerde çok hafif olabileceği gibi bazı kişilerde ise aşırı düzeyde takıntıları içerecek kadar şiddetli olabilir. Bu durum altta yatan psikiyatrik hastalığın şiddeti ile doğru orantılıdır. Simetri hastalarında en yaygın olarak görülen belirtiler arasında şunlar yer alır:
- Bireylerin sürekli olarak temiz ve düzenli ortamlarda bulunmak istemesi,
- Sürekli olarak temizlik yapmak isteme,
- Ellerin gün içerisinde çok sık yıkanmak istenmesi, sürekli olarak dezenfeksiyon ihtiyacı hissetme,
- Etraftaki nesneleri gereksiz yere düzenleme ve değiştirme isteği,
- Kötü ve istenmeyen olayların başına geleceğini hissetme duygusu,
- Temizlik ve düzenin saplantı haline gelmesi,
- Yazı yazarken mükemmelliği arama ve ufak kaymalarda dahi sürekli olarak silip yeniden düzeltme,
- Düzen bozukluğu halinde başka hiçbir şeye odaklanamayacak kadar irrite olma,
- Evin veya arabanın kapısının kilitlenip kilitlenmediğini, ütünün fişinin çekilip çekilmediğini defalarca kontrol etme isteği,
- Mükemmeliyetçilik.
Yukarıda verilen belirtiler simetri hastalarında yaygın olarak görülen semptomlardır ancak her hastada bunların hepsinin varlığı söz konusu olmayabilir. Hastalığın şiddetine göre değişmekle birlikte hastalar bunların hepsini veya birkaçını farklı şiddetlerde hissedebilir. Bu nedenle yukarıdaki belirtilerden bazıları yaşayan hastaların bir hekime başvurarak muayeneden geçmesinde fayda vardır.
Simetri hastalığı nedenleri nelerdir?
Simetri hastalığı her yaştan bireyde yaş ve cinsiyet farkı gözetmeksizin rastlanabilen bir psikiyatrik hastalıktır. Bununla birlikte genetik yatkınlığın hastalığın oluşumunda önemli bir payı olduğu bilimsel araştırmalarla tespit edilmiştir. Ailesinde simetri hastalığı, obsesif kompülsif bozukluk veya herhangi bir psikiyatrik hastalık öyküsü bulunan bireylerde simetri hastalığının gelişebilme olasılığı diğer bireylere oranla oldukça yüksektir. Hastalığın en büyük nedeni, obsesif kompülsif bozukluk olarak adlandırılan psikiyatri hastalığıdır. Daha nadir olsa da diğer psikiyatrik hastalıkların beraberinde de simetri takıntısı gözlenebilir. Bazı durumlarda ise bu davranışlar bir hastalık olarak nitelendirilmeyebilir. Örnek vermek gerekirse, titizlik ve düzenden hoşlanmak simetri hastalığı anlamına gelmeyebilir. Bir kişinin düzendeki bir bozukluğa, temizlikteki yetersizliğe ve simetriye diğer bireylere oranla daha fazla dikkat etmesine ve bundan rahatsız olmasına karşın bunu düzeltmeye yönelik takıntılı davranışlara yönelmiyorsa bu durum bir hastalık olarak tanımlanmaz. Yaşanan sorunların kesin teşhisi psikiyatri uzmanları tarafından yapılan detaylı muayeneler sonucunda konulabilir.
Simetri hastalığı teşhisi nasıl konulur?
Simetri hastalığına ilişkin yukarıda verilen belirtilerden bir veya birkaçı ile birlikte sağlık kuruluşlarına başvuran hastalar psikiyatri kliniklerine yönlendirilir ve burada uzman hekimler tarafından muayene edilir. Muayene sırasında hastanın yaşadığı sorunların şiddeti ve ne kadar süredir devam ettiği, bu durumun günlük yaşantıyı ne derecede etkilediği, eşlik eden hastalıklar ve ailedeki psikiyatrik hastalık öyküleri gibi konularda da bilgi alınır. Hastalar muayene esnasında sürekli olarak kullandığı ilaçlar hakkında da hekimine bilgi vermelidir. Hekimler hastalığı teşhis etmek ve bu hastalıkla karıştırılabilen diğer hastalık ihtimallerini ayırt etme amacıyla farklı sorular da yöneltebilir. Detaylı bir görüşme sırasında psikiyatri uzmanı veya uzmanın yönlendireceği bir psikolog tarafından simetri hastalığı testiyle birlikte obsesif kompülsif bozukluk ve diğer psikolojik hastalıklara dair testlerin uygulanması gerekebilir. Tüm bu işlemlerin ardından hekiminiz tarafından hastalığınızın teşhisi konulur. Ardından tedavi süreci hekiminizin önerileri doğrultusunda planlanarak bir an önce başlatılır.
Simetri hastalığı tedavi yöntemleri nelerdir?
Simetri hastalığı, kolaylıkla tedavi edilebilen bir sağlık sorunudur. Simetri hastalığı nasıl geçer sorusunun tek bir yanıtı yoktur, tedavi uzun süreli olabilmesine karşın genellikle başarıyla sonuçlanır. Bu hastalığın tedavisinde hangi yöntemlerin tercih edileceği ise hastalığın şiddetine bağlı olarak değişir. Hafif şiddetteki sorunlar yaşayan ve bu sorunları günlük yaşamını olumsuz etkileyecek boyutta olmayan bireylerde seanslar şeklinde uygulanacak olan bilişsel terapiler ve düzenli kontrol ile hastalık tedavi edilebilir. Daha şiddetli durumlarda ise antidepresan ilaç tedavilerinin uygulanması gerekebilir. Obsesif kompülsif bozukluğu çok ileri düzeylerde olan ve takıntıları tehlike oluşturacak veya toplum içerisinde yaşamına devam etmesini zorlaştıracak boyutlara ulaşmış olan hastalarda belirli bir süre yataklı tedavi uygulanması gerekebilir. Bu süreç boyunca ilaç tedavileri uygulanır ve hekimler tarafından uygun ilaç türü ve dozlar belirlenir. Hastalık kontrol altına alınana kadar hasta takip altında tutulur. Yatarak tedavi alan hastalarda da ilaç uygulamalarına ek olarak bilişsel terapiler devam ettirilir. Birden fazla yöntemi ve tekniği bulunan bilişsel davranışçı terapilerde de tedavi planının ne şekilde planlanacağı hastadan hastaya farklılık gösterir. Bu kadar ileri boyutlarda olmayan olgularda ise genellikle ayaktan tedavi ve düzenli takip önerilir. Tedavi edilmemesi halinde obsesif kompülsif bozukluk ve buna bağlı gelişen simetri hastalığında takıntıların süresi ve sayısında artış görülür. Belirli bir ilerlemişlik seviyesini aşmış olan vakalarda ise tedavi başarı oranı düşer ve süreç uzayabilir. Bunların önüne geçebilmek adına tedavi protokolüne uyum sağlanması ve ilaçların düzenli kullanılması konularına gereken hassasiyet gösterilmelidir.