
Hemen hepimizin yaşamında, herkesin başına gelmiştir öksürme eylemi… Öksürük patolojik bir durumdur, rahatsızlığımızın vücudumuz tarafından bize sesli olarak duyurulmasıdır. Öksürük bir savunma refleksidir. Vücudumuzun değişik yerlerinde olan patolojik bir durumun kendisini duyurusudur adeta. Öksürüğü tetikleyen algılayıcılar(reseptörler) vücudumuzda değişik yerlerde vardır: üst solunum yolları(burun, larenks, yutak vd), trakea, bronşlar, küçük hava yolları, akciğer parankimi, plevra denilen üzerindeki zar, perikard denilen kalbin üzerindeki zar, göğüs ve karın boşluğunu ayıran diyafragm kası, hatta kulak yolu vd. Bu alanlardaki herhangi bir iltihabi enfeksiyöz, iltihabi olmayan enflamasyon, irritasyon-tahriş şeklindeki bir uyarı beyin sapımızdaki öksürük merkezine iletilir; oradan solunum kaslarımıza motor bir emir gelir ve derin bir nefes almayı takiben ani ve derin/patlayıcı bir ya da birkaç nefes verme manevrası ile öksürük(ler) gerçekleşir. Burada malum Covid-19 sürecini de düşünerek hemen bir uyarı yapmak lazım: bu patlayıcı manevrayla mutlaka solunum yolları sekresyonlarımız etrafa saçılacaktır, hatta bazen metrelerce uzağa yayılırlar ve bunların bir kısmı ya havada uzun süre kalırlar ya da bir yerlere yapışarak daha sonra başkalarına bulaşa neden olurlar. O nedenle öksürük esnasında mutlaka ağzımızı dirseğimizin iç kısmıyla tutalım ya da bir mendille kapatalım…
Öksürüğün birçok tipi vardır:
- kuru/yaş öksürük,
- akut/kronik öksürük
- daimi/aralıklı-paroksismal öksürük,
- gece artan öksürük,
- pozisyonel öksürük vb.
Öksürüğün bahsedilen bu mekanizması da gösteriyor ki öksürüğe yol açan onlarca hastalık vardır. En sık üst solunum yollarının, sinüzlerin, burun, alt solunum yolları patolojileri, astım, braonşit, KOAH, zatüre, zatürcem, kalp hastalıkları, gasto intestinal reflüler, kulak yolu hastalıkları vs vs. İyi bir muayene, gereğinde tetkiklerle öksürüğün gerçek nedeni bulunmadan eczanelerden ya da komşudan alınacak öksürük şurupları öksürüğün nedenlerini ortadan kaldırmayacağı için kendi kendimize ciddi zarar vermiş oluruz. Çünkü alacağımız şurup vs öksürük kesiciler belki geçici olarak öksürüğü azaltabilir ancak öksürüğe neden olan alttaki patolojilerin de giderek kötüleşmesine, ağırlaşmasına yol açacaktır.
Evet, birkaç gündür başlayan öksürüklerde en yakın aile hekiminize gitmeniz gerekir. Burada uygulanan tedaviye rağmen geçmeyen özellikle 2-4 haftadır giderek artan öksürüklerde ise mutlaka size yakın bir Göğüs Hastalıkları Merkezine gitmeniz önemlidir.
